Do tret′ogo tomu tvorіv Stepana Lenkavs′kogo vchodyat′ pracі, v yakich avtor analіzuє rіznі sferi suspіl′nogo zhittya SSSR ta pіdsovєts′koї Ukraїni: polіtichnu, ekonomіchnu, socіal′no-demografіchnu, kul′turnu. Smert′ Stalіna і perіod krizi diktators′koї sistemi bez diktatora na vershinі її vladnoї pіramіdi – t. zv. perіod «kolektivnogo kerіvnictva». CHrushhov і karikaturne povernennya diktators′koї praktiki v jogo osobі, shho, za vislovom avtora, є «mіshaninoyu plebeya, tirana, chitruna і blaznya». Brezhnєv, zaprovadzhennya rezhimu «polіcіjnoї klіki» ta permanentnij proces polіtichnich pereslіduvan′ za іnakodumstvo. Ce – tezova charakteristika avtors′kogo analіzu polіtichnogo procesu v SSSR. A cherez jogo prizmu – nezmіnnij і nezalezhnij vіd taktichnich strukturnich kolivan′ u polіtichnij sistemі SSSR kurs na denacіonalіzacіyu vsіch sfer suspіl′nogo zhittya dlya zadovolennya moskovs′kogo velikoderzhavnogo іnteresu. Avtor – spіvzasnovnik, іdeolog OUN ta її Provіdnik pіslya smertі Stepana Banderi. Ale v proponovanich pracyach vіn vistupaє persh za vse yak kerіvnik analіtichnoї іnstitucії Provodu ZCH OUN – Referenturi Pіdsovєts′kich Sprav. Za jogo plechima roki pіdpіl′noї dіyal′nostі OUN u pіdpol′s′kich umovach, fіlosofs′kі ta ekonomіchnі studії, praktika analіzu pіdsovєts′kogo zhittya shhe z dovoєnnich lіt. Zavdannya Referenturi – okreslennya real′nogo stanovishha v SSSR і Ukraїnі zokrema yak tereni povsyakdenno mozhlivoї nacіonal′no- vizvol′noї dії formuvan′ OUN. Do skladu zbіrnika vchodyat′ stattі, opublіkovanі v ukraїns′kіj emіґracіjnіj presі, j analіtichnі materіali, pіdgotovlenі dlya vnutrіshn′ogo vikoristannya ZCH OUN. Knizhka rozrachovana na doslіdnikіv ukraїns′koї polіtichnoї іstorії, іstorії ta іdeologії OUN, prichil′nikіv osmislennya polіtichnogo procesu kategorіyami nacіonal′nogo іnteresu j na masovogo chitacha.