Do chetvertogo tomu tvorіv Stepana Lenkavs′kogo vvіjshli pracі, shho okreslyuyut′ poglyadi avtora na zovnіshn′opolіtichnij vimіr umov і perspektiv ukraїns′kogo nacіonal′nogo vizvolennya v pіslyavoєnnij perіod. Vіn ukladenij z і statej, opublіkovanich v emіґracіjnіj presі, vnutrіshn′oorganіzacіjnich zbіrnikach OUN-b і viyavlenich u її zakordonnich archіvach. Pochodzhennya prac′ pov’yazane іz timi funkcіyami, shho їch avtor vikonuvav u strukturі ZCH OUN – OUN-b: zastupnika Golovi Provodu j kuratora jogo «zakritogo sektora», organіzatora vnutrіshn′oї vishkіl′noї sistemi ta analіtichnoї Referenturi pіdsovєts′kich sprav, Golovi Provodu pіslya vbivstva Stepana Banderi j, vreshtі, redaktora ryadu organіzacіjnich drukovanich perіodichnich vidan′. Za tematikoyu pracі c′ogo tomu umovno podіlenі na grupi: ocіnka mіzhnarodnich procesіv krіz′ prizmu іnteresіv ukraїns′kogo nacіonal′no-vizvol′nogo ruchu; analіz sovєts′koї mіzhnarodnoї polіtiki ta polіtichnich procesіv u t. zv. socіalіstichnomu taborі; ukraїns′ko-pol′s′kі vіdnosini pіslya Drugoї svіtovoї vіjni; analіz diversіjnoї dіyal′nostі komunіstichnich struktur u svіtі; kritika іmpers′koї polіtiki moskovs′koї emіґracії ta її soyuznikіv; analіz sovєts′kich metodіv lіkvіdacії j diskreditacії Cerkov ponevolenich Moskvoyu narodіv ta diplomatichnі vzaєmini Kremlya і Vatikanu na c′omu tlі. Taka klasifіkacіya j zumovila strukturnu pobudovu tomu, a vkazanі pіdgrupi transformuvalisya u jogo rozdіli.