U 1997 rotsi v TSyurychs′komu lyal′kovomu teatri V. G. Zebal′d (1944–2001) vystupyv z lektsiyamy pro kylymovi bombarduvannya nimets′kych mist v ostanni roky Druhoyi svitovoyi viyny. YAk pys′mennyk i literaturnyy krytyk, vin vkazuvav na porozhnechu v kolektyvniy pam’yati nimtsiv schodo dosvidu ruynuvan′, ta spyravsya na ridkisni pryklady literaturnych tvoriv, yaki zdiysnyly sprobu opysaty zhach total′noho znyschennya mist. Lektsiyi porushuvaly zarazom dva skladnych, a do toho zh drazhlyvych pytannya: pro suspil′nyy dohovir, zasnovanyy na zamovchuvanni perezhytych podiy, ta pro movu literatury na tli katastrof. Krytyka tekstiv dozvolyla Zebal′du pobachyty rizni sposoby pys′ma, scho vynykayut′ v movchazniy napruzi, z odnoho boku, vypravdaniy pravom na movchannya, scho nalezhyt′ tym, chto vyzhyv, z inshoho – zahrozlyviy, koly naslidkamy movchannya staye indyvidual′ne, kolektyvne ta kul′turne bezpam’yatstvo. U 1999 rotsi, cherez chysel′ni zapyty na povtorne oprylyudnennya lektsiy, Zebal′d pidhotuvav tekst dlya knyzhky «Povitryana viyna i literatura» (Luftkrieg und Literatur), kudy takozh dodav esey pro Al′freda Andresha. U 2003 rotsi rozshyrena versiya knyzhky, z dodanymy eseyamy pro Petera Vayssa i ZHana Ameri, vyyshla v londons′komu vydanni pid nazvoyu «Pro pryrodnu istoriyu ruynuvannya» (On the Natural History of Destruction). Do ts′oho ukrayinomovnoho vydannya uviyshly chotyry teksty: «Povitryana viyna i literatura. TSyurychs′ki lektsiyi», «Pys′mennyk Al′fred Andersh», «Skorbota sertsya. Pro spohad i zhorstokist′ u dorobku Petera Vayssa» y «Ochyma nichnoho ptacha. Pro ZHana Ameri». Knyzhka «V.G. Zebal′d. Povitryana viyna i literatura» zapochatkovuye novu seriyu vydavnytstva ist publishing, scho predstavlyaye mizhdystsyplinarni doslidzhennya pro viynu i kul′turu — warning books series.