Naukovo-populyarne vydannya u formati uyavnoho dialohu fachivtsiv-istorykiv iz chytachamy vysvitlyuye shyrokyy diapazon problem z istoriyi Ukrayiny vid seredn′ovichnych chasiv do suchasnosti. Aktual′ni pytannya ukrayins′koyi mynuvshyny reprezentuyut′sya u riznomanitnych kontekstach krytychnoho periodu novitn′oyi istoriyi, pov’yazanoho z rosiys′ko-ukrayins′koyu viynoyu 2014–2022 rr. U pershiy knyzi z nayriznomanitnishych kontekstiv, masshtabiv i perspektyv vysvitlyuyut′sya podiyi, peredumovy, fakty, yavyscha y obstavyny suchasnoyi rosiys′ko-ukrayins′koyi viyny. U tryvaliy istorychniy retrospektyvi rozhlyadayet′sya bahatovikova rosiys′ko-ukrayins′ka konfrontatsiya, scho znachnoyu miroyu vyznachyla zmist, konfihuratsiyu i spryamovanist′ rann′omodernoyi, novoyi ta suchasnoyi istoriyi Ukrayiny. Okreslyuyut′sya davni vytoky rosiys′ko-ukrayins′koho protyborstva, kotri syahayut′ sche seredn′ovichnych i rann′omodernych chasiv, peredusim u rozrizi rosiys′kych potuh bud′-scho-bud′ pryvlasnyty istoriyu davn′oyi Rusi ta Kyyeva. Pokazuyet′sya, scho Ukrayins′ka kozats′ka derzhava ne mala zhodnych perspektyv dlya svoho isnuvannya v skladi monarchichnoyi Rosiys′koyi derzhavy, yaka zhodom transformuvalasya v imperiyu. Analizuyut′sya metamorfozy impers′koyi doby z vyklyuchnoyu uvahoyu do rusyfikatsiyi ukrayintsiv i sprob imperiyi Romanovych obernuty yich u malorosiv, sutsil′no vykorinyty natsional′ni tradytsiyi i ukrayins′ku identychnist′. Rozkryvayut′sya perebih i osnovni vichy natsional′no-vyzvol′nych zmahan′ ukrayintsiv, yaki sprychynylysya do stvorennya tsiloyi nyzky derzhavnych proyektiv 1917–1921 rr. U druhiy knyzi vysvitlyuyet′sya stanovysche Ukrayiny mizh dvoma svitovymy viynamy u YEvropi. Rozhlyadayet′sya trahediya Ukrayiny, kotra pid chas Druhoyi svitovoyi viyny stala arenoyu boyovych diy mizh dvoma naystrashnishymy totalitarnymy rezhymamy v istoriyi lyudstva. Analizuyet′sya perebih i naslidky zhachlyvych komunistychnych eksperymentiv na ukrayins′kych terenach – Holodomoru 1932–1933 rr., total′noho derzhavnoho teroru, deportatsiy, masovych represiy, kul′turnoyi asymilyatsiyi i sutsil′noho rosiyschennya. Na chyslennych istorychnych syuzhetach, problemach i faktach unaochnyuyut′sya prychyny suchasnoyi viyny, perebih yiyi hibrydnoyi fazy, pryroda putins′koyi Rosiyi ta yiyi neoimpers′koho proyektu, skerovanoho na pidporyadkuvannya postradyans′koho prostoru i yoho sutsil′nu delimitatsiyu.