Roman «Serpen′ dev’yanosto pershoho» zavershuye tsykl «Halyts′koyi sahy» Petra Luschyka. My poproschalysya z zhytelyamy halyts′koho sela Peretyn u vazhkyy dlya nych chas: mayzhe vsi choloviky znayshly svoyu smert′ u lisi za selom, sam Peretyn bulo spaleno, a ti, chto vyzhyv u tsiy m’yasorubtsi, opynylysya u dalekomu Sybiru. Tym nechyslennym peretyntsyam, yaki lyshylysya na ridnych terenach, sudylosya piznaty vsi «prynady» kolhospnoho zhyttya. Use zminylosya vlitku 1991 roku, koly uchni mistsevoyi shkoly vypadkovo natrapyly na davno zahublenu mohylu voyakiv UPA. Na perepochovannya heroyiv do vidrodzhenoho Peretyna zbyrayut′sya ti, chto pokynuv yoho sche u sorokovi roky. TSe zbihlosya z podiyamy, yaki nazavzhdy zminyly ne til′ky zhyttya nashych heroyiv, ale y ostatochno rozvalyly sche nedavno mohutniy Radyans′kyy Soyuz y utverdyly samostiynu Ukrayinu. Te, pro scho u pidzemnych volohych temnych kryyivkach mriyaly desyatky tysyach povstantsiv, nareshti stalosya. Y u ts′omu bula yichnya velyka zasluha...