Vyjšov drukom druhyj tom epistoljarnoï seriï Povnoho zibrannja tvoriv Pantelejmona Kuliša. Vydannja pidhotuvaly Ukraïns′kyj naukovyj instytut Harvards′koho universytetu ta Instytut Krytyky (inicijatory projektu) razom z Instytutom literatury im. T. H. Ševčenka NAN Ukraïny, Instytutom encyklopedyčnych doslidžen′ NAN Ukraïny ta Naukovym tovarystvom im. Ševčenka v Ameryci. Holova Redkolegiï Hryhorij Hrabovyč, holova Redakcijnoï rady Ivan Dzjuba. Nahadajemo, ščo Povne zibrannja tvoriv Kuliša, jake ochopljuje vsju joho tvorču spadščynu, skladatymet′sja iz 35 tomiv, rozpodilenych u 7 serij: «CHudožni tvory» (8 tomiv), «Pereklady i perespivy» (5 tomiv), «Naukovi praci. Publicystyka» (9 tomiv), «ŠČodennyk. Podorožni narysy, spohady» (1 tom), «Lysty» (10 tomiv), «Maljars′ka spadščyna» (1 tom), «Varia» (1 tom). Numeraciju tomiv vstanovleno v ramkach serij, naskriznoï nemaje. Tomy vychodytymut′ miroju hotovnosty ïch do druku. U druhomu tomi vmiščeno vsi vidomi lysty Kuliša za 1850–1856 roky – vid času, koly pys′mennyka zvil′nyly iz zaslannja v Tuli j do tijeï pory, koly jomu nadaly pravo zahal′noï cenzury j vin distav zmohu pidpysuvaty publikaciï vlasnym im’jam. U cej period Kuliš namahajet′sja «propysatysja» v rosijs′komu literaturnomu procesi – zadlja c′oho vin, zokrema, spivpracjuje v «Otečestvennыch zapyskach» i «Sovremennyke» jak beletryst (avtor istoryčnoho romanu j avtobiohrafičnych povistej) i jak žurnalist, jakyj stežyv za sučasnoju literaturoju, pysav vidhuky, hotuvav ohljady inozemnoï periodyky toščo. U 1852–1855 rokach Kuliš enerhijno pracjuvav nad Hoholevoju biohrafijeju. Koly 1855 roku nastupyla pevna liberalizacija rosijs′koho suspil′stva, Kuliša zapolonyla ideja «Zapysok o JUžnoj Rusy», kudy maly vvijty jak fol′klorni materijaly, zibrani v peršij polovyni 1840-ch rokiv, tak i novi zapysy. Vodnočas, pobačyvšy real′nu možlyvist′ publikaciï «Čornoï rady», pys′mennyk zachodyvsja dooprac′ovuvaty ukraïns′ku ta rosijs′ku versiï (z’javylysja 1857 roku). Zahalom nadrukovano 321 lyst Kuliša j 31 lyst do n′oho, z nych vidpovidno 154 i 26 – uperše; šče odyn raniše ne drukovanyj lyst podano v dodatkach. Okrim toho, vže pidhotovleno do druku «Zapysky o JUžnoj Rusy» (uporjadnyk Vasyl′ Ivaškiv), tryvaje robota nad inšymy tomamy: «Literaturoznavstvo. Fol′klorystyka» (uporjadnyk Viktor Dudko), proza 1840-ch rokiv (uporjadnyk JEvhen Nachlik), «Čorna rada» (uporjadnyk Oles′ Fedoruk), pereklady iz Šekspira (uporjadnyk Oleksandr Boron′).